woensdag 30 september 2009

110e geboortedag van H. Marsman

Nederlandse dichter, geboren te Zeist op 30 september 1899, verongelukt in Het Kanaal, 21 juni 1940.
Thesen, omschreven ten dienste van Müller Lehning, Ter Braak, Gerard Bruning, Lou Lichtveld


I


(...)


De moderne mensch, die zijn persoonlijke zaligheid vindt in het bewust deel hebben aan het (eeuwige) cultuurproces, staat gelijk met den vlot-bevaarder, die zijn heil zou vinden in het eindeloos stroomaf gesleept worden. Mij lijkt dit geluk een zeer persoonlijke rampzaligheid en onzaligheid.


Onnaspeurlijk blijft het verband door Müller Lehning gelegd tusschen (de practische moraal van) het Katholicisme en individualisme, kapitalisme en militarisme; maar onaanvaardbaar, fel-verwerpelijk is zijn critièk op Rome, met name in het citaat uit Jean Pauls schandelijke en goedkoope platitudes, die het Katholicisme be- en veroordeelen op grond van het wangedrag van Katholieke individuen. Zou de Kerk dat gedrag niet met meer recht en begrip verwerpen dan een in dezen kennelijk-stomme leek? Zou Müller Lehning den laffen moed hebben de aegyptische cultuur te smalen, indien het hem bleek, dat zelfs de Pharao's stuk voor stuk onvervalschte ploerten waren geweest? Ik weet van niet: ik weet, dat hij ideeën pleegt te meten naar hun machtigste verwerkelijking, niet naar de aberraties van hun a.h.w.-toevallige naam-dragers. - De critiek van Müller Lehning is dubbel-bevreemdend, waar hij leeft in de schaduw der Notre-Dame, in het bovenwereldsch regenbooglicht der Sainte-Chapelle.



(...)


Indien het de sociologie vergaat, zooals het de natuurwetenschap verging, dan is van haar niet meer beheersching der cultureele krachten te wachten dan de physica verwierf over die der natuur. Dan zal tot de komst van den sociologischen Franklin de bliksem van het mensch-zijn inslaan naar willekeur, onberekenbaar en onafleidbaar. (Dan zal de cultuur m.a.w. slechts voor een onnoemlijk klein deel door de sociologie worden beheerscht). Daarna resten haar de voorshands ontembare orkanen, cyclonen, aardbevingen, uitbarstingen in den individueelen en maatschappelijken mensch, gelijk die, in de natuur, de physica ten einde toe zullen blijven ontsnappen en tergen. Maar: al wàs cultuurbeheersching het onmiddellijke en totale gevolg van cultuurwetenschap, al was het huishoudelijk reglement van die strafkolonie der toekomst, die heilstaat heet, nauwkeurig op-en-vast-te-stellen, wat wonnen we nóg? Ik raak, naar ik meen, in dezen de kern van Müller Lehnings zienswijze: essentieel is voor hem de mensch in zijn verhouding tot den (gelijken) medemensch. Deze verhouding wordt z.i. overwegend bepaald door de materieel-maatschappelijke structuur. Essentieel is voor mij de verhouding van den mensch tot God. Daarom kan een positieve philosophie nooit een positieve religie vervangen. Daarom is de redelijke welstand van allen onverschillig naast de geestelijke welstand, die de primaire is. Daarom raken de maatschappelijke verhoudingen ons pas in tweede, of tiende instantie.


(...)


II.


(...)



Het individualisme als noodlot erkennen, is niet het verheerlijken: wie deze dagen en nachten leeft in een duizelingwekkend vergeten en twee, driemaal in dien dans de toppen der ruimte vermeestert, zal door de schedelbreuk van den hemel het late weerlicht zien stormen van het ontluisterd Eden; hij wordt verblind en verteerd door het onuitroeibaar heimwee. Hij voelt een somberen deernis met hen, die levend als hij, de eendre rampzaligheid roemen als een krachtige vreugde; en die wanend, dat de eenzame mensch den gemeenzamen God kon verslaan, niet met hem hunkeren naar tijden, achter of vóor ons, van kruistochten en kathedralen.


Dit is, theoretisch, mijn laatste woord.

Verder lezen:
- H. Marsman, 'Thesen, omschreven ten dienste van Müller Lehning, Ter Braak, Gerard Bruning, Lou Lichtveld', in De Stem, 6e jrg., mei 1926.
- Arthur Müller Lehning, 'Anti-thesen', in De Stem, 6e jrg., februari 1926.
- H. Marsman, 'Thesen', in De Vrije Bladen, 2e jrg. nr. 11, nov. 1925.

maandag 21 september 2009

Filmtip: Brazil

Film van Terry Gilliam met Jonathan Pryce, Robert de Niro, Katherine Helmond en Michael Palin uit 1985 geïnspireerd op het boek Nineteen Eighty-Four van George Orwell. In de nacht van dinsdag 22 op woensdag 23 september 2009 te zien op BBC 1 van 1:05 tot 3:20 uur.
S. T. Karnick: Vividly depicting the miserable results of elitist utopian schemes, Terry Gilliam’s Brazil portrays a darkly comic dystopia of malfunctioning high-tech equipment and the dreary living conditions common to all totalitarian regimes. Everything in the society is built to serve government plans rather than people. The film is visually arresting and inventive, with especially evocative use of shots that put the audience in a subservient position, just like the people in the film. Terrorist bombings, national-security scares, universal police surveillance, bureaucratic arrogance, a callous elite, perversion of science, and government use of torture evoke the worst aspects of the modern megastate.


Meer info hier (Wikipedia)

Drinklied voor de herfst

Alles moet weer worden zoals vroeger.
Er is geen God meer, bijvoorbeeld.
Ja, toen we Indië nog hadden,
en een dubbeltje nog een dubbeltje was!
Maar dat bestaat niet meer.
Was er maar iemand die me uit allerlei sprookjesboeken voorlas.

Gerard Reve, 'Nader Tot U', 1966.

vrijdag 11 september 2009

Into the Fire


The sky was falling and streaked with blood
I heard you calling me then you disappeared into the dust
Up the stairs, into the fire
Up the stairs, into the fire
I need your kiss, but love and duty called you someplace higher
Somewhere up the stairs into the fire

May your strength give us strength
May your faith give us faith
May your hope give us hope
May your love give us love
Tekst en muziek: Bruce Springsteen

donderdag 10 september 2009

Filmtip: United 93

Vrijdag 11 september 2009 van 20:30 tot 22:30 uur op RTL 5. Film van Paul Greengrass uit 2006 over de kaping van vlucht 93 van United Airlines op 11 september 2001.
Peter Suderman: Those looking only for broad political assertions will find none, for United 93 is not about specific politics; it is about people. From the passengers who stormed the cockpit to the air traffic controllers harangued by unimaginable chaos, it is a real-life reminder of how ordinary Americans can become heroes. (...)
And, of course, the film acts as a memorial—a way to honor the dead in public fashion.



Meer info hier (IMDB).

dinsdag 8 september 2009

Filmtip: Les amours d'Astrée et de Céladon [2007]

Donderdag 10 september 2009 van 21:00 tot 22:50 uur op TV5 Monde Europe. Film van Eric Rohmer naar de herdersroman L'Astrée van Honoré d'Urfé.
S. James Snyder: At the core of "Astrea and Celadon" are questions of loyalty and fidelity. Where a typical modern romance would send Celadon running back into the arms of a concerned Astrea, Mr. Rohmer twists the concepts of forgiveness and honor until they are barely discernible. Despite surviving the river with his love intact, Celadon is unswerving in his commitment never to pursue Astrea again. Is it honorable to keep such a promise? Is it mere egoism and stubbornness? Meanwhile, back upstream, a distraught Astrea prays for her lover's return.


Eric Rohmer werd door het departement van de Loire voor de rechter gedaagd, omdat aan het begin van de film werd vermeld dat „helaas niet kon worden opgenomen op de plaats waar de auteur het verhaal had gesitueerd, aangezien de vlakte van Forez tegenwoordig ontsierd wordt door verstedelijking, wegverbreding, het vernauwen van rivieren en het planten van naaldbossen”. Daarom, zei Rohmer, is uitgeweken naar andere streken in Frankrijk, „waar de wilde poëzie in het landschap bewaard gebleven is” (NRC Handelsblad). Het kwam niet tot een veroordeling.

Meer info hier

maandag 7 september 2009

Filmtip: The Quiet American [2002]

Woensdag 9 september 2009 van 23:45 tot 01:12 uur op BBC 1. Verfilming van het gelijknamige boek van Graham Greene.
BrothersJudd.com: The prescient pessimism that pervades this book is it's most interesting feature. Greene, writing well before we really got involved, seemed to sense that Vietnam was a tar baby that we idealistic Americans would not be able to resist embracing. Pyle's bloody blundering seems to presage the well-intended but disastrous mess that we would make of the entire country in the decades to come. One wishes that men like Robert McNamara and the Kennedys had paid attention to this literate warning.

Meer info hier

zaterdag 5 september 2009

Hé, kom aan

Hé, kom aan, blijf niet staan en loop me achterna
Door de straat over 't plein met je tingeltamboerijn
Met je hand vol geld en je Herculesheld
Je haren in de wind en alles wat je vindt

En wie je ook bent koningin of president
Bajesklant of figurante en een hoempapaband
Iedereen moet mee of 'ie wil ja of nee
Alle club je partij alles hoort erbij
Tekst en muziek: Dimitri van Toren

donderdag 3 september 2009

Hollanders aan de Hudson

A view of Dutch Manhattan from Governor's Island, circa 1660

De tentoonstelling Hollanders aan de Hudson is van 5 september tot 29 november 2009 te bezoeken in het Westfries Museum.
Westfries Museum: De expositie is gewijd aan het werk van de Amerikaanse kunstenaar Len Tantillo. Al meer dan 25 jaar legt hij zich toe op het verbeelden van de geschiedenis van zijn eigen woonomgeving, de staat en de stad New York. Daaronder ook de periode dat de Hollanders langs de oevers van de rivier de Hudson de kolonie Nieuw Nederland vestigden. Als historicus met potlood en penseel geeft Len Tantillo de Nederlandse ‘roots’ van de Verenigde Staten een gezicht.


L.F. Tantillo

De website van de heer Tantillo vindt u hier.

woensdag 2 september 2009

De crisis in de Kerk

K-TV: Die Krise der Kirche ist eine Krise der Bischöfe. Auszug aus einem Vortrag von Georg May.